Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Gazze’de kademeli ateşkes öngören karar tasarısını kabul etti. ABD’nin sunduğu plana BMGK’nın 14 üyesi “evet” derken, Rusya “çekimser” kaldı. Oylama, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın İsrail’de temaslarını sürdürdüğü sırada yapıldı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın 31 Mayıs’ta “İsrail kabul etti” diyerek sürpriz şekilde açıkladığı ancak şu ana kadar İsrail’den net bir yanıt gelmeyen plan, 3 aşamada Gazze’de çatışmaların kalıcı olarak bitirilmesini hedefliyor.
Buna göre ilk aşamada altı hafta süreyle derhal ve tam bir ateşkes ilan edilecek. Bu sürede İsrail ordusu nüfus bulunan yerlerden çekilirken; Hamas elindeki kadın, yaşlı ve yaralı esirleri serbest bırakacak. Karşılığında İsrail’de tutuklu Filistinliler salıverilecek. Ayrıca çatışmaların durmasıyla bölgeye daha fazla insani yardım da taşınabilecek.
Plan ikinci adımda, Hamas’ın elindeki esirlerin tamamını serbest bırakmasını ve İsrail askerinin Gazze’nin tamamından çekilmesini talep ediyor. Son olarak ise Gazze’nin yeniden inşası gündeme gelecek.
ABD: İsrail kabul etti
Washington’a göre İsrail planı kabul etti, Hamas ise henüz ikna edilemedi. Ancak ABD’nin iddiasının aksine İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu planı onayladığına dair bir açıklama yapmadı.
Oylama sonrası ABD’nin BM temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, “Konsey, Hamas’a net bir mesaj gönderdi: Ateşkesi masada kabul et! İsrail planı zaten kabul etti, Hamas da aynısını yaparsa savaş duracak” dedi.
ABD planı kabul etmeyen tarafın Hamas olduğunu söylese de BMGK oylaması sonrası Hamas’tan “memnuniyet” açıklaması geldi. Örgütten yapılan duyuruda, “Kalıcı ateşkes, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi, esir değişimi ve yeniden inşa hususlarının memnuniyetle karşılandığı” kaydedildi.
İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan ile çalışan İsrailli diplomat Reut Shapir Ben-Naftaly ise “Savaş ancak şartlarımız karşılandığında biter” dedi, bu şartı “Hamas’ın yok edilmesi” olarak açıkladı. Daha önce Netanyahu da Hamas kalıcı olarak yok edilmeden savaştan vazgeçmeyeceklerini söylemişti.
BMGK’nın Gazze sınavı
ABD’nin teklifiyle BMGK’dan geçen karar, sekiz ay önce savaş başladığından beri yapılan 11’inci Gazze konulu oylama oldu. Bu tekliflerden sadece 4’ü kabul edildi. İnsani yardıma odaklanan ilk iki metinden sonra “ateşkes” talep eden ilk metin ancak Mart sonunda, ramazan süresince uygulanmak üzere kabul edilebildi, bu oylamada ABD veto yetkisini kullanmayarak çekimser kaldı. Uzun süre içinde “ateşkes” ifadesi geçen planları veto eden ABD, bunun yerine çatışmalara “insani ara” verilmesini öneriyordu.
Uluslararası hukuk karşısında bağlayıcılığı olsa da BMGK kararlarının hiçbirinin sahadaki gerçekliğe görünür bir etkisi olmadı. ABD ve Avrupa Birliği’nin terör örgütleri listesinde yer alan Hamas’ın, 7 Ekim’deki kanlı baskınıyla başlayan savaşta 37 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi.
AFP,dpa / MUK,HT
DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?
